Jom pelajari tentang khasiat tomato.

Tomato ialah sejenis sayur jenis buah, yang menjadi makanan kepada manusia di merata dunia. Ia berasal dari Amerika Selatan dan kini penanamannya telah menjadi meluas di semua negeri beriklim tropika.

Pengeluaran utama di Malaysia ialah di kawasan Cameron Highlands. Kawasan di tanah rendah yang menanam tomato dengan agak meluas ialah di negeri Kelantan.

Imej via ruangtani

Pokok tomato dibahagikan kepada dua kumpulan besar, iaitu yang tumbuh menegak (determinate) dan yang tumbuh menjalar (indeterminate). Selain itu perbezaan juga didapati di dalam ciri-ciri buah yang menjadi asas perbezaannya. Saiznya berbeza mengikut jenis dari 1-2 cm kepada lebih 10 cm, namun jenis yang paling banyak dijual mempunyai diameter 5-6 cm. Warna buah tomato juga berbeza-beza, dengan warna merah yang paling popular.

Imej via a2zwala

Warna merah itu ialah disebabkan lycopene likopena, iaitu karotenoid atau sebatian semula jadi yang memberikan warna merah kepada tomato dan pelbagai khasiat kebaikan antioksidan semula jadi yang baik untuk kesihatan badan.

Tomato antara sayuran buah yang mudah dijumpai di kedai. Ia bukan sahaja lazat dimakan mentah begitu sahaja, malah, ia juga sering dijadikan sebagai bahan masakan untuk menu ala Thai (contoh: tomyam dan padpik) tetapi juga menu masakan Barat (contoh: sos bolognese).

 

Kandungan Nutrisi Tomato

Tomato adalah superfood yang padat dengan nutrient. Ia menawarkan manfaat kepada pelbagai sistem badan. Kandungan nutrisinya bermanfaat untuk kulit yang sihat, penurunan berat badan, dan kesihatan jantung. Walaupun kini tomato sangat popular dan dikenali diseluruh dunia, hakikatnya ia pernah dianggap sebagai tumbuhan yang beracun pada zaman dahulu. Namun, dengan hasil kajian yang sahih, kandungan nutrisi dalam tomato dibuktikan sangat bagus bukan sahaja untuk kecantikan kulit, malah juga untuk kesihatan tubuh.

Imej via lowcarbediem

Kandungan air tomato adalah sekitar 95%. 5% yang lain terdiri terutamanya karbohidrat dan serat.

Karbohidrat

Karbohidrat membentuk 4% tomato mentah, yang berjumlah kurang daripada 5 gram karbohidrat untuk purata tomato bersaiz (123 gram). Gula ringkas, seperti glukosa dan fruktosa, membentuk hampir 70% kandungan karbohidrat.

Serat

Imej via newyou

Tomato adalah sumber serat yang baik, memberikan kira-kira 1.5 gram setiap tomato bersaiz purata. Kebanyakan serat (87%) dalam tomato tidak larut, dalam bentuk hemiselulosa, selulosa dan lignin.

Vitamin dan Mineral

Imej via organics

Tomato adalah sumber yang baik dari beberapa vitamin dan mineral.

Vitamin C: Nutrien dan antioksidan penting. Satu tomato bersaiz sederhana boleh memberikan kira-kira 28% daripada pengambilan harian yang disyorkan.

Kalium: Minyak penting, bermanfaat untuk kawalan tekanan darah dan pencegahan penyakit kardiovaskular.

Vitamin K1: Juga dikenali sebagai phylloquinone, vitamin K penting untuk pembekuan darah dan kesihatan tulang.

Folat (B9): Salah satu vitamin B, penting untuk pertumbuhan tisu dan fungsi sel normal. Ia amat penting bagi wanita hamil.

Lycopene

Imej via naturalfoodseries

Daripada semua sebatian tumbuhan yang terdapat dalam tomato, lycopene adalah kandungan nutrisi yang amat penting. Ia merupakan satu pigmen merah dan antioksidan, yang telah dikaji secara meluas untuk manfaat kesihatan.

Lycopene adalah karotenoid yang paling banyak di dalam tomato yang telah masak dan didapati dalam jumlah tertinggi dalam kulit tomato. Semakin merah tomato tersebut, semakin banyak lycopene yang terkandung di dalamnya.

Produk tomato, seperti sos tomato, jus tomato dan sos berasaskan tomato, adalah sumber makanan kaya dengan lycopene dan menyediakan lebih daripada 80% makanan lycopene di Amerika Syarikat. Malah, jumlah lycopene dalam produk tomato diproses lebih tinggi daripada tomato segar.

Makanan lain dalam diet pemakanan anda mungkin mempunyai kesan kuat terhadap penyerapan lycopene dari sistem pencernaan. Memakannya dengan lemak boleh meningkatkan penyerapan sehingga 4 kali ganda.

Walau bagaimanapun, terdapat variabiliti individu di sini, dan tidak semua orang menyerap lycopene pada kadar yang sama. Walaupun produk tomato diproses lebih tinggi dalam lycopene, namun adalah lebih baik makan makanan yang segar daripada makanan yang diproses untuk kesan kesihatan jangka masa panjang.

Nutrisi Sebatian Tumbuhan Lain

Antara sebatian tumbuhan utama dalam tomato ialah:

Beta-Carotene: Antioksidan kuning, yang ditukar kepada vitamin A dalam badan.

Naringenin: Ditemui dalam kulit tomato, flavonoid ini telah terbukti mengurangkan keradangan dan melindungi terhadap pelbagai penyakit pada tikus.

Asid klorogenik: Kompaun antioksidan yang kuat, yang boleh menurunkan tekanan darah pada pesakit dengan tekanan darah tinggi.

 

Khasiat Tomato Untuk Kesihatan

Penggunaan tomato dan produk berasaskan tomato telah dikaitkan dengan banyak faedah mengenai penyakit jantung, pencegahan kanser dan kesihatan kulit.

1. Kesihatan jantung

Imej via diarikurus

Penyakit kardiovaskular, termasuk serangan jantung dan strok, adalah penyebab utama kematian dunia. Satu kajian di kalangan lelaki pertengahan menunjukkan bahawa paras darah rendah lycopene dan beta-carotene dikaitkan dengan peningkatan risiko serangan jantung dan strok.

Peningkatan bukti daripada ujian klinikal menunjukkan bahawa suplemen lycopene berkesan untuk menurunkan kolesterol LDL. Malah, terdapat juga satu ujian klinikal produk tomato juga menunjukkan manfaat terhadap keradangan dan penanda tekanan oksidatif. Ia juga menunjukkan kesan perlindungan pada lapisan dalaman salur darah kita dan boleh mengurangkan risiko pembekuan darah.

Se;ain itu, serat, kalium, vitamin C, dan kandungan kolin dalam tomato semuanya menyokong kesihatan jantung. Peningkatan pengambilan kalium, bersama dengan pengurangan pengambilan natrium, adalah perubahan diet yang paling penting yang boleh dilakukan oleh orang biasa untuk mengurangkan risiko penyakit kardiovaskular.

Tomato juga mengandungi folat. Ini membantu mengimbangi tahap homocysteine. Homocysteine ​​adalah asid amino yang dihasilkan daripada kerosakan protein. Ia dikatakan boleh meningkatkan risiko serangan jantung dan strok. Pengurusan tahap homocysteine ​​oleh folat mengurangkan salah satu faktor risiko penyakit jantung.

Bukan sahaja pengambilan kalium yang tinggi juga dikaitkan dengan risiko terkurang penyakit kardiovaskular, tetapi juga bermanfaat untuk melindungi kemerosotan otot, memelihara kepadatan mineral tulang, dan mengurangkan pembentukan batu karang.

2. Pencegahan Kanser

Kanser adalah istilah umum untuk pertumbuhan sel-sel yang tidak terkawal yang tidak terkawal yang merebak di luar kebiasaan dan sering menyerang bahagian lain badan. Kajian-kajian pemantauan telah menemui hubungan antara tomato, produk tomato dengan beberapa kes kanser prostat, paru-paru dan perut.

Kandungan lycopene yang tinggi dipercayai merupakan sebab utama untuk kesan perlindungan ini, tetapi ujian klinikal ke atas manusia diperlukan untuk mengesahkan fakta ini.

Terdapat satu kajian lain yang dijalankan dalam kalangan wanita menunjukkan bahawa kepekatan karotenoid yang tinggi yang kaya dalam tomato, boleh melindungi daripada perkembangan kanser payudara.

3. Tekanan darah

Mengekalkan pengambilan natrium yang rendah membantu mengekalkan tekanan darah yang sihat. Walau bagaimanapun, peningkatan pengambilan kalium mungkin sama pentingnya disebabkan oleh kesan pelebaran pada arteri.

Menurut Kajian Kesihatan dan Pemakanan Nasional (NHANES), kurang daripada 2% orang dewasa di Amerika Syarikat memenuhi pengambilan kalium harian yang disarankan iaitu sebanyak 4700mg. Pengambilan kalium yang tinggi dan natrium yang rendah juga dikaitkan dengan risiko penurunan julah kematian sebanyak 20%.

4. Diabetes

Kajian telah menunjukkan bahawa pesakit diabetes jenis 1 yang menggunakan diet berserat tinggi mempunyai tahap glukosa darah yang lebih rendah, manakala pesakit diabetes jenis 2 mungkin meningkatkan kadar gula darah, lipid dan insulin. Satu cawan tomato ceri menyediakan kira-kira 2gram serat.

Persatuan Diabetes Amerika mengesyorkan memakan sekitar 25 g serat setiap hari untuk wanita dan dianggarkan 38 g sehari untuk lelaki untuk mengawal penyakit diabetes.

5. Kesihatan mata

Imej via 123mamanet

Tomato adalah sumber yang kaya dengan lycopene, lutein, dan beta-karoten. Ini adalah antioksidan kuat yang bermanfaat untuk melindungi mata terhadap kerosakan yang disebabkan oleh cahaya, perkembangan katarak, dan degenerasi makula yang berkaitan dengan usia (AMD).

Kajian Penyakit Mata Berkaitan Umur (AREDS) mendapati bahawa orang yang mengandung asid tinggi karotenoid lutein dan zeaxanthin, kedua-duanya hadir dalam tomato, mempunyai pengurangan sebanyak 35% dalam risiko AMD neovaskular.

6. Kesihatan Kulit

Imej via anasuhana

Tomato dianggap sangat bagus untuk kesihatan kulit. Makanan berasaskan tomato yang kaya dengan lycopene dan sebatian tumbuhan lain boleh melindungi kulit daripada serapan sinar matahari. Menurut hasil satu kajian, 40% kesan sunburn berkurang apabila memakan 40 gram pes tomato (mengandungi 16mg lycopene) berbanding dengan minyak zaitun, setiap hari selama 10 minggu.

 

Risiko Tomato Kepada Kesihatan

Penyekat-beta, sejenis ubat yang paling biasa diberikan untuk penyakit jantung. Ubat ini boleh menyebabkan kadar kalium meningkat dalam darah. Makanan kalium yang tinggi seperti tomato perlu dimakan secara sederhana semasa mengambil ubat penyekat-beta.

Mengambil terlalu banyak kalium boleh memudaratkan orang yang mengalami fungsi buah pinggang yang merosot. Kegagalan untuk mengeluarkan kalium yang berlebihan daripada darah boleh membawa maut.

Mereka yang mengalami penyakit refluks gastroesophageal (GERD) mungkin mengalami peningkatan dalam gejala seperti pedih ulu hati dan muntah apabila memakan makanan yang sangat berasid seperti tomato. Namun, reaksi setiap individu adalah berbeza-beza.

 

Kesimpulan

Tomato sememangnya kaya dengan nutrisi yang baik untuk kesihatan dan kecantikan. Anda boleh nikmati tomato secara segar ataupun melalui produk tomato yang telah diproses. Namun, sekiranya anda ingin memakan tomato segar, pastikan penyimpanan tomato segar pada suhu bilik dan elakkan penyejukan, kerana ini menyebabkan tomato kehilangan rasa mereka.

Imej via pixabay

Selain itu, anda juga perlu pastikan tomato segar telah dibasuh sebelum dimakan. Ini kerana, setiap tahun, Kumpulan Kerja Alam Sekitar (EWG) menyusun senarai buah-buahan dan sayur-sayuran dengan jumlah racun serangga yang paling tinggi. Makanan ini dikenali sebagai Dirty Dozen.

Untuk 2017, tomato adalah nombor 10 dan tomato ceri nombor 14 dalam senarai. Walaupun tidak terbukti bahawa makanan organik mempunyai manfaat kesihatan secara keseluruhan, EWG menyarankan agar orang ramai membeli tomato organik jika boleh. Membeli tomato organik meminimumkan pendedahan terhadap racun makhluk perosak.

 

Rujukan:

1. Myagro
2. Healthline
3. Medicalnewstoday

Artikel Menarik Lain

Selain khasiat tomato, ada artikel menarik lain anda perlu baca. Jangan lupa untuk like dan share ya.

• Khasiat Kopi
• Khasiat Daun Rerama
• Khasiat Madu Kelulut